Diet map

Zwana jest też dietą paleolityczną lub dietą przodków. Twórcą tego alternatywnego sposobu żywienia jest amerykański naukowiec, dr Loren Cordain, który zajmuje się badaniem sposobu żywienia ludzi pierwotnych. Dieta paleo stanowi nawiązanie do zwyczajów żywieniowych ludzi sprzed setek tysięcy lat.

Dieta paleo jest dietą odchudzającą. Twórca, szczegółowe zasady opisuje w swojej publikacji "Dieta paleo. Strać na wadze i żyj zdrowo dzięki diecie, do której zostaliśmy stworzeni”. Plan żywieniowy paleo przede wszystkim zakłada równowagę pomiędzy spożyciem produktów roślinnych i zwierzęcych. Ponadto określa proporcje składników odżywczych: białka, tłuszczu i węglowodanów. Dominuje białko, którego jest najwięcej, zaś zmniejszeniu ulega ilość węglowodanów.

Współczesny model diety paleolitycznej zaproponowany przez Cordain’a opiera się przede wszystkim na produktach dozwolonych i zakazanych.

Produktami dozwolonymi są:

• mięso (preferowane z chowu pastwiskowego): cielęcina, wołowina
• drób bez skóry,
• ryby i owoce morza,
• jaja,
• owoce (preferowane owoce jagodowe),
• warzywa (wyłączając warzywa skrobiowe: ziemniaki, kukurydza),
• orzechy i nasiona (preferowane orzechy z niską zawartością kwasów tłuszczowych omega-6 czyli migdały, orzechy włoskie, orzechy macadamia)
• olej rzepakowy, olej kokosowy.

Produktami zakazanymi są:

• produkty zbożowe,
• mleko i jego przetwory,
• warzywa strączkowe,
• produkty wysokoprzetworzone,
• tłuszcze dodatkowe,
• żywność z dodatkiem rafinowanych olejów, cukrów prostych i soli.

Dietę paleo cechuje inny od standardowego rozkład energii pochodzącej ze składników odżywczych. W klasycznej diecie białka powinny stanowić około 15% wartości energetycznej diety, tłuszcz 30-35%, a węglowodany 55-60%. Dieta paleo z pewnością jest dietą o obniżonej ilości węglowodanów, które dostarczają 30-40% całkowitej energii, wyższej zawartości białka (ok. 25-29%) oraz podobną ilością tłuszczów (ok. 30-39%).

Za czy przeciw?
Dieta paleo, jak każdy alternatywny sposób żywienia, budzi wiele kontrowersji. Stwierdzeniem, które wywołuje najwięcej emocji, jest odwoływanie się do zdrowej diety naszych przodków. Twórca opisuje dzieje i sposób żywienia pierwotnych ludzi (łowców i zbieraczy), który spożywali jedynie to co zebrali z drzew, krzewów czy łąk lub upolowali. Trwało to na tyle długo, że organizm zdążył przyzwyczaić się do takiego sposobu żywienia i czerpania energii z tych produktów. Osiedlenie się i początki upraw sprawiły, że zapanował dostatek żywności i powszechne stało się jej przetwarzanie przez ludzi nazwanych hodowcami-rolnikami. Wtedy zaczęły pojawiać się związane nadwyżką jedzenia choroby - otyłość. W związku z tym dr Cordain zaleca spożywanie jedynie mięsa czy ryb oraz wybranych warzyw i owoców odwołując się do tych, które możemy zebrać, bez uprawiania i spożyć bez przetwarzania. Eliminuje z diety produkty zbożowe, mleko czy nabiał. Uważa, że taki sposób żywienia zapewniał pierwotnym ludziom zdrowie i szczupłą sylwetkę.

Jednakże aktualna wartość odżywcza produktów spożywczych, które możemy nabyć w sklepie odbiega od tej sprzed kilkuset tysięcy lat. Warzywa czy owoce straciły dawną zawartość witamin i składników mineralnych. Dzisiaj ciężko o zdobycie dzikiego mięsa lub naturalnie rosnącej marchewki. Obecnie dominują hodowle zwierząt i uprawy roślin. Fakt ten sprawił, że wartość odżywcza mięs, ryb oraz warzyw znacząco się zmieniła. Pasze dla zwierząt są specjalnie przygotowywane (nie naturalne), uprawy roślin traktuje się pestycydami, a owoce transportuje przez wiele tygodni pod ochroną specjalnych środków. Opieranie jadłospisu jedynie na tych produktach może być zgubne i wcale nie pomoże nam w zachowaniu zdrowia. Ponadto ludzie pierwotni byli w nieustannym ruchu. Ciągłe przemieszczanie się i polowania sprawiły, że ich sylwetka była smukła, a serce sprawniejsze.

Zwolennicy diety paleo natomiast zwracają uwagę na korzystne ograniczenie niektórych składników wywołujących wiele nietolerancji pokarmowych. Wykluczenie z diet zboża wyklucza z niej gluten, a rezygnacja z mleka i jego przetworów powoduje rezygnację z laktozy. Ponadto w diecie paleo występuje korzystny stosunek kwasów omega-6 do omega-3. Dieta jest bogata w antyoksydanty.

Trudno jednoznacznie stwierdzić czy stosowanie diet przodków wywoła więcej korzyści czy szkód. Z pewnością warto prześledzić zasady jej działania i wdrożyć do codziennej diety niektóre elementy. Pozytywnym aspektem jest duże spożycie warzyw i owoców. Bardzo niekorzystnym natomiast nadmierna konsumpcja mięsa i brak produktów zbożowych, mleka, nabiału i nasion roślin strączkowych.