Anemia to choroba, której wystąpieniem zagrożone są szczególnie kobiety. Z uwagi na comiesięczną utratę krwi wraz z cyklem menstruacyjnym, panie powinny zadbać o dostarczenie odpowiednich składników mineralnych i witamin, które pozwolą na efektywną produkcję tego cennego płynu. Dieta poprawiająca parametry krwi zalecana jest nie tylko cierpiącym anemię, ale także miesiączkującym kobietom w wieku reprodukcyjnym starającym się o dziecko. Odpowiednie parametry krwi gwarantują dobre samopoczucie oraz zapewniają prawidłowy rozwój maleństwa.
Żelazo, to pierwszy i najbardziej popularny składnik zalecany w profilaktyce anemii. Jednak nie tylko ono jest ważne. Obok żelaza za prawidłowe procesy krwiotwórcze odpowiadają kwas foliowy, witaminy B12, C, E oraz pierwiastki takie jak miedź, cynk i molibden. Bez tych składników żelazo nie może być odpowiednio wchłanianie w przewodzie pokarmowym, a następnie wykorzystane przez organizm.
Każdego dnia przeciętny Polak zjada odpowiednią ilość produktów, które dostarczają zalecaną dawkę żelaza. Jednakże podaż tego składnika nie równa się przyswojeniu go przez nasz organizm. Bowiem w codziennym jadłospisie spożywamy wraz ze źródłami żelaza produkty, które zaburzają jego wchłanianie. W skutek tego przyswajamy zaledwie około 10-15 % dziennej puli, którą zjadamy. To wystarczająca ilość, aby nie dopuścić do anemii. Ponadto nasz organizm rozsądnie gospodaruje zapasami żelaza, magazynując je w białkach fererrytynie i hemosyderynie. Zapasy takie wystarczają na kilka miesięcy. Jeśli jednak zaburzone zostaje wchłanianie żelaza z diety lub dochodzi do jego nadmiernej utraty (krew menstruacyjna) szybko „pozbywamy” się cennych zapasów tego makroelementu. Dochodzi wtedy do ukrytego niedoboru żelaza, który może prowadzić do rozwoju anemii i wystąpieniu jej objawów. Należą do nich:
- osłabienie i szybkie męczenie się,
- przyspieszenie akcji serca,
- duszność po wysiłku, często także brak sił do jego podjęcia
- bóle głowy,
- bladość skóry i błon śluzowych,
- kłopoty z koncentracją,
- osłabienie i wypadanie włosów oraz łamliwość paznokci.
Jak komponować dietę?
Wzbogacanie diety w produkty dostarczające żelazo jest niezbędne, ale aby przyniosło oczekiwane rezultaty powinno być racjonalne i przemyślane. Nie wystarczy skupiać się jedynie na produktach zawierających żelazo. Warto stworzyć takie połączenia, aby było ono jak najlepiej wchłanianie. Dieta owszem, powinna obfitować w produkty dostarczające żelazo. Znajdziemy je w mięsie, jaja, produktach zbożowych, zielonych warzywach czy nasionach roślin strączkowych. Ale przede wszystkim winna być dobrze skomponowana. Lepiej przyswajalne jest żelazo hemowe, które znajdziemy w produktach zwierzęcych. Zatem mięso (zwłaszcza wołowe) oraz jaja należy włączyć do jadłospisu. Żelazo niehemowe (z produktów roślinnych) wchłanianie jest w zaledwie kilku procentach. Jego przyswajalność poprawiają niektóre substancje takie jak kwas cytrynowy i askorbinowy. Zatem stopień wchłaniania tego rodzaju żelaza z pożywienia możemy podwyższyć poprzez spożycie jego źródeł wraz z produktami dostarczającymi witaminę C (kwas askorbinowy) i kwasu cytrynowy. Są to owoce takie jak: pomarańcze, gruszki, jabłka, ananasy śliwki, banany, mango, melony oraz warzywa: kapusta kiszona ziemniaki, buraki, dynia, brokuły.
Żelazo współzawodniczy o wchłanianie w przewodzie pokarmowym z niektórymi substancjami, dlatego jedząc jego źródła unikajmy połączeń z produktami dostarczającymi fityniany, polifenole, wapń oraz fosforany. Do tej grupy zaliczmy: otręby pszenne, białko sojowe, herbatę, kawę, orzechy, rośliny strączkowe, mleko oraz sery żółte.
Jak przyjmować suplementy?
Niekiedy dieta może okazać się niewystarczająca. Taka sytuacja z pewnością towarzyszy pierwszemu trymestrowi ciąży. Wtedy zalecana jest suplementacja żelaza. Jego wchłanianie zwiększymy przyjmując preparaty na czczo lub między posiłkami. Obok suplementacji żelazem korzystne efekty przyniesie także wzbogacenie diet w witaminy B6, B12 i kwas foliowy. Podczas intensywnej kuracji żelazem można ograniczyć spożycie mleka i przetworów mlecznych. W tym okresie zaleca się większe spożywanie zielonych warzy, buraków oraz owoców, a także zastąpienie potraw ze strączkowych czerwonym mięsem.