Wydaje się, iż czekolada to wróg numer jeden odchudzania. Jest kaloryczna, słodka, a także kojarzy nam się z dużymi ilościami tłuszczu, a zatem kalorii. Jednak, jak zawsze w dietetyce, także w tym przypadku sprawdzi się powiedzenie „każdy kij ma dwa końce”. Jakie są więc wady i zalety czekolady i czy należy ją spożywać?
Krótka historia kakao
Dokładna odpowiedź na pytanie skąd pochodzi kakao nie jest możliwe. Jednakże najbardziej wiarygodne wzmianki dotyczące spożywania owoców kakaowca pochodzą z Mezoameryki ponad 2500 lat temu. Pierwszą płynną czekoladę wymyślili Aztekowie, co dokładnie opisał w 1519 roku Cortes- hiszpański konkwistador i zdobywca Meksyku. Zanotował on, iż lud ten spożywa gorzki napój o ciemnej barwie sporządzony z ziaren kakaowca. Wiele wieków później Holender Jan van Houten, po raz pierwszy oddzielił masło kakaowe, dzięki czemu powstało sypkie kakao. Pierwsza, twarda tabliczka gorzkiej czekolady powstała dopiero w XIX wieku, a wiele lat później jej mleczny odpowiednik.
Przez wiele wieków czekoladzie przypisywano właściwości boskie, nadprzyrodzone. Dlatego też szwedzki uczony w XVII wieku nazwał drzewo kakaowca Theobroma, z greckiego ,,pokarm bogów”.
Prozdrowotne właściwości czekolady
Wiele naukowców, dietetyków oraz lekarzy zastanawia się nad korzyściami płynącymi ze spożycia czekolady, zarówno dla samopoczucia, jak i możliwością zastosowania jej w medycynie.
Czekolada to przede wszystkim bardzo dobre źródło przeciwutleniaczy, które działają hipotensyjnie (obniżają ciśnienie krwi) poprzez poszerzanie mięśni gładkich naczyń krwionośnych. Wynika z tego, iż produkt ten może być rekomendowany osobom zmagającym się z tym schorzeniem. Poza tym antyoksydanty spowalniają procesy starzenia się organizmu, poprzez zwalczanie wolnych rodników. Dodatkowo czekolada dostarcza do organizmu niemałe ilości flawonoidów, które to związki mogą przyczyniać się do obniżenia ryzyka zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe poprzez zmniejszenie zmian zakrzepowych w arteriach, a także nowotwory. Szczególnie istotnym składnikiem w czekoladzie jest magnez, który korzystnie wpływa na układ nerwowy, wspiera pamięć, koncentrację, refleks, a także redukuje napięcie nerwowe i obniża poziom stresu.
Zasługującym na uwagę składnikiem zawartym w czekoladzie jest także teobromina. To alkaloid o właściwościach miorelaksacyjnych, moczopędnych i spazmolitycznych, co przyczynia się do redukcji wartości ciśnienia tętniczego.
Niektóre dane w literaturze wskazują, iż umiarkowane, rozsądne spożywanie czekolady przyczynia się do obniżenia stężenia cholesterolu we krwi, szczególnie złej frakcji LDL, a podnosi poziom korzystnej dla nas frakcji HDL. Poza działaniem na lipidy, czekolada uwrażliwia organizm na działanie insuliny, co ma istotne znaczenia dla gospodarki węglowodanowej ustroju.
Nie można zapomnieć, iż czekolada to także dobre źródło innych, ważnych składników mineralnych, a w szczególności potasu (400-600 mg%), żelaza i wapnia.
Jaką czekoladę wybrałby dietetyk?
Czekolada, która cechuje się najkorzystniejszym wpływem na funkcjonowanie ludzkiego organizmu to ta, z wysoką zawartością kakao. Zawierają one 72%, 85% i 99% kakao w swym składzie. Im większa zawartość kakao, tym lepsze ma działanie na funkcje biologiczne ustroju, tym szybciej także są one widoczne. Wysoka zawartość miazgi kakaowej wiąże się (co logiczne) z mniejszą zawartością w jej składzie cukru, tłuszczu kakaowego i innych dodatków technologicznych, które niejednokrotnie obniżają jej działanie i przydatność dietetyczną. Niektórzy specjaliści ds. żywienia radzą, by aby spożywać wyżej opisane rodzaje czekolady 2-3 kostek na dobę około pół godziny przed posiłkiem obiadowym. Wg profesjonalistów ma podnieść nam to poziom sytości, przez co zjemy sumarycznie mniej pożywienia. Kakao zawarte w czekoladzie ma działanie hamujące apetyt, a także przyspieszające metabolizm, co pomoże nam poradzić sobie z trawieniem posiłku. Poza tym zgodnie z wnioskami naukowców z Deutschen Institut für Ernährungsforschung w Nuthetal (marzec 2010) dotyczącymi spożywania czekolady, 1-2 kostki gorzkiej czekolady do dobę ma działanie ochronne przeciwko zawałom serca i udarom mózgu. Oczywiście warto pamiętać, iż produkt ten jest wysokokaloryczny, dlatego też jego spożycie powinno być pieczołowicie kontrolowane. Trzeba w tym miejscu przypomnieć, iż aktywność fizyczna i prawidłowa dieta są głównymi czynnikami, które odpowiadają za kształt naszej sylwetki oraz stan zdrowia i nawet tak zachęcające właściwości czekolady nie zastąpią nam zbilansowanego żywienia i zdrowego trybu życia.
