Wielu zaczynających dietę odchudzającą uważa, że plan żywieniowy oparty na liczeniu kalorii, nie daje rezultatów. Ta błędna opinia funkcjonuje, ponieważ wile osób nie potrafi słusznie oszacować liczby kalorii w swojej diecie. Większość z nas orientuje się, jaką wartość energetyczną posiadają spożywane produkty. Jednak trudność sprawia dobór wielkości odpowiednich porcji.
Kaloryczność produktów żywnościowych to energia, dostarczana przez określoną ilość danego pokarmu. Energia ta wyrażona jest w kaloriach (kcal). Jest to taka ilość ciepła (energii), która jest niezbędna do podgrzania jednego grama wody o jeden stopień Celsjusza, w warunkach, które dokładnie określili naukowcy.
Zapotrzebowanie na energię
W warunkach zrównoważonego bilansu energetycznego, ilość energii, dostarczanej organizmowi z pożywieniem, powinna być równa ilości, którą wydatkujemy. Taki mechanizm pozwala na utrzymanie stałej masy ciała. Jeśli dostarczana ilość energii jest zbyt duża w stosunku do naszych potrzeb - tyjemy, natomiast jeśli jest zbyt mała -chudniemy.
Zapotrzebowanie energetyczne człowieka zależy od tych czynników:
- masa ciała
- wiek
- płeć
- aktywność fizyczna
- czynniki klimatyczne (głównie temperatura otoczenia)
- stan fizjologiczny (ciąża, laktacja)
Kalorie w ciągu dnia
Dorosłym wystarczają 3 główne posiłki w ciągu dniu i 1-2 zdrowe przekąski. Dzieci i młodzież powinny spożywać 4-5 posiłków dziennie. Z wielu badań wynika, że model żywienia, który oparty jest na częściej spożywanych, ale mniej kalorycznych posiłkach, usprawnia procesy przemiany materii i sprzyja zachowaniu prawidłowej masy ciała.
Jeśli w ciągu dnia spożywamy 3 posiłki, to śniadanie powinno dostarczyć od 30 do 35% wartości energetycznej diety, obiad około 40% zaś kolacja nie więcej niż 25%. Przy schemacie 4 posiłkowym pierwszy posiłek dostarcza 20%, drugie śniadanie 5-10%, obiad 40%, a kolacja 30%. Jeśli spożywamy dziennie 5 posiłków dodajemy podwieczorek, którego wartość energetyczna powinna mieścić się w granicach 15%. Zmniejszeniu ulega obiad (do 30%) i kolacja (do 25%).
W obecnych czasach panuje tendencja do spożywania niskoenergetycznych śniadań i obfitych kolacji. Rano zwykle nie mamy czasu, spieszymy się i jesteśmy w biegu. Podobnie sytuacja wygląda w ciągu dnia. Po powrocie do domu, wieczorem, nadrabiamy zaległości. To wielki błąd żywieniowy. Bowiem proporcje powinny być odwrotne. Aby zdrowo zacząć dzień warto zjeść obfite śniadanie. To najważniejszy posiłek. Daje energię, której potrzebujemy, aby dobrze zacząć nowy dzień, dlatego tak ważna jest kaloryczność pierwszego posiłku. Niewystarczająca ilość dostarczonej energii to sygnał dla organizmu, że należy zacząć oszczędzać. Oszczędzanie przejawia zwolnieniem metabolizmu i odkładaniem zapasów w postaci tkanki tłuszczowej. Kolacja powinna być lekka i mała. Trzymajmy się zasady, aby nie jeść przed snem. W czasie snu organizm potrzebuje jedynie niewielkich ilości energii. Nadliczbowe kalorie pochodzące z obfitej kolacji zostaną zmagazynowane w postaci tkanki tłuszczowej.
Jak poradzić sobie z liczeniem kalorii?
Rozpoczynając odchudzanie lub inną dietę warto zaopatrzyć się w wagę kuchenną do ważenia kupowanych produktów. Z pewnością zwiększy to skuteczność stosowanej przez nas kuracji. Zakup wagi kuchennej to nieduży wydatek, a może okazać się niezbędny na pewnym etapie diety. Początkowo ważenie jedzenia może bardzo zniechęcać i wydawać się uciążliwe. Jednak z czasem dochodzi się do wprawy, aż w końcu jest możliwe ocenienie masy wybranego przez nas produktu. Pomocne są również dostępne w księgarniach tabele składu i wartości odżywczych potraw oraz produktów. W Internecie jest również sporo przeliczników wag i kalkulatorów kalorii.