Diet map

Wybór zdrowej żywności, selekcja produktów o wysokiej jakości i wartości odżywczej to postawa godna naśladowania. Jednak, gdy dbałość o dietę przeradza się w obsesyjne myślenie o wpływie żywności na zdrowie i samopoczucie powinna zapalić nam się czerwona lampka.

Jedzenie jest niezbędne do życia. Dziś wiemy, że żywność nie tylko pomaga nam przetrwać, ale także wspomaga nasze zdrowie, wygląd i samopoczucie. Eksperci alarmują, że świat zalewa epidemia otyłości, dlatego powinniśmy zmienić swoje nawyki żywieniowe. Media bombardują nas wizerunkiem szczupłych, wysportowanych ludzi, a gwiazdy stają się świadomymi konsumentami zdrowej żywności. My też nie chcemy podążać za trendami i w trosce o swoje zdrowie zaczynamy bardziej świadomie się odżywiać. To dobrze. Dzięki racjonalnej diecie nasze życie nabiera lepszej jakości. Jednak granica między świadomością wpływu żywności na nasze zdrowie czy dokładną selekcją produktów spożywczych a obsesją na punkcie zdrowej diety jest dość cienka.

Odżywiać należy się zdrowo, ale z głową. Co począć jeśli dopada nas nadmierne zainteresowanie tematyką żywieniową i większość czasu poświęcamy na liczenie kalorii i szukanie żywności eko? Czy to już obsesja czy tylko zdrowy nawyk, który warto pielęgnować?

Ortoreksja (orhorexia nervosa, z greckiego: orthos - poprawiać, oreksis - apetyt), bo tak nazywa się
przypadłość, o której mowa w tytule artykułu, to stosunkowo niedawno zdiagnozowane i opisane w medycynie zaburzenie. Polega na obsesyjnym myśleniu o jedzeniu, zwłaszcza w kontekście zdrowego żywienia. Objawia się bardzo wnikliwym kontrolowaniem spożywanych produktów, planowaniem każdego posiłku, obsesją na punkcie diety, zdrowego żywienia, wartości odżywczych i energetycznych spożywanych produktów. Dobre pochodzenie i wysoka jakość artykułów spożywczych to jedne z istotniejszych dla chorego aspektów, które musi spełniać zakupiona żywność.

Osoba cierpiąca na ortoreksję nie zje niczego, czego najpierw dokładnie nie sprawdzi. I to pod każdym względem. Ortorektyk przedkłada jakość posiłku nad nad jego smak. Każda potrawa przyrządzona przez niego musi spełniać wymogi zdrowego żywienia. Zanim chory zakupi jakiś produkt upewni się, że jest on w 100% zdrowy i cechuje go wysoka jakość oraz ekologiczne pochodzenie. Ortorektycy spożywają jedynie to, co w ich przekonaniu, jest zdrowe. Wykluczają całą resztę produktów ogólnodostępnych.

Jakie jest niebezpieczeństwo?

Najbardziej niebezpieczne jest to, że osoba cierpiąca na ortoreksję całkowicie poddaje się tej chorobie i w niej zatraca. Przez to pojawiają się problemy z otoczeniem, utrzymaniem relacji w pracy czy w szkole. Osoby chore często odtrącane są przez społeczeństwo i postrzegane jako obsesyjnie myślące tylko o jednym.

Należy podkreślić, iż ortoreksja w skrajnych przypadkach może prowadzić do utraty zdrowia i życia. Ryzyko to związane jest ze zbyt małym urozmaiceniem diety. Rynek zdrowej żywności (pozostający w obszarze zainteresowań ortorektyków) wciąż jest niewielki w porównaniu to tego tradycyjnego. Mały wybór produktów i monotonność jadłospisu mogą prowadzić do niedoborów i niedożywienia. To szybka droga do powolnego wyniszczenia organizmu i ociągnięcia odwrotnych do zamierzanych efektów. Jednak chory nie zdaje sobie sprawy z niebezpieczeństwa jakie mu grozi. W jego mniemaniu postępuje słusznie i jest w tym lepszy od innych.

Nie ulega wątpliwości, że należy odżywiać się zdrowo. Ciężko również zaprzeczyć temu, że spożywanie produktów naturalnych i zdrowych to inwestycja w swoje samopoczucie i prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Jednak, kiedy zainteresowanie tematyką zdrowotną zaczyna przyjmować znamiona obsesji oznacza to, że wpadliśmy w pułapkę zastawioną przez sidła ortoreksji.

Jest ona ciężkim i trudnym do leczenia zaburzeniem. Wymaga współpracy psychologa, lekarza psychiatry i dietetyka. Do terapii pacjenta należy podejść kompleksowo i zapewnić mu troskę i opiekę również po ustąpieniu najgroźniejszych objawów tak, aby nie nastąpił nawrót choroby.

Kto jest najbardziej jest narażony?
Najbardziej zagrożone pojawieniem się zaburzanie są osoby stale dążące do perfekcji. Podążające za najnowszymi trendami i modą. Wykazujące tendencję do skupiania uwagi na sobie. Możliwość kontrolowania swojej diety i stylu życia daje im poczucie wyższości i satysfakcji. Ortorektycy to najczęściej perfekcjoniści, którzy panują nad swoim żywieniem w 100%.

Jestem na diecie czy mogę wpaść w pułapkę ortoreksji?
Jeśli chcesz dowiedzieć się czy Twoje podejście do odżywiania należy zrewidować odpowiedz na poniższe pytania. Przeczytaj każde z nich dokładnie i udziel odpowiedzi tak lub nie. Pierwszej, która przyjdzie ci na myśl. Po skończonym teście policz ilość uzyskanych odpowiedzi tak. Na dole testu znajdziesz jego interpretację. Dzięki temu dowiesz się czy twoja troska o zdrowie jest zdrowa.

1. Czy jakość tego, spożywanej żywności ma dla Ciebie większe znaczenie niż kwestie związane z przyjemnością jaką niesie jedzenie?
2. Czy ograniczasz kontakty towarzyskie, gdyż wiążą się one z wyjściem na wspólny posiłek. A Ty pragniesz być wierny swoim zasadom żywieniowym i nie zamierzasz z nich rezygnować?
3. Czy skupiasz swoją uwagę na jedzeniu więcej niż trzy godziny dziennie: robisz szczegółową listę zakupów, dokładne menu na każdy dzień?
4. Czy uważasz się za perfekcjonistę?
5. Czy dostrzegasz, że zmiana podejścia do kwestii odżywiania wpłynęła na satysfakcję, jaką czerpiesz z życia?
6. Czy dręczy Cię poczucie winy gdy zjesz coś - w Twoim odczuciu - niezdrowego?
7. Czy czytasz książki o tematyce odżywiania i analizujesz tabele składu i wartości odżywczych?
8. Czy często odwiedzasz sklepy ekologiczne i te ze zdrową żywnością?
9. Czy zdarza Ci się myśleć negatywnie o osobach, które jedzą niezdrowo?
10. Czy zdarza Ci się, że myślisz z dużym wyprzedzeniem o tym, co będziesz jeść w następne dni i rozważasz czy będzie to zdrowe, i ekologiczne?

Jeżeli większość twoich odpowiedzi brzmiała tak, powinieneś zastanowić się nad swoim stosunkiem do jedzenia. Jeśli czujesz, że potrzebujesz wsparcia rozważ podjęcie terapii. Jeśli pragniesz uporać się z problemem udaj się do specjalisty. Odpowiednie zajęcia prowadzone pod opieką psychologa sprawią, że możliwe będzie całkowite zapanowanie nad ortoreksją.