Wiele osób problem nadwagi lub otyłości zrzuca na barki genetyki. I część z tych osób ma rację. Otyłość rodziców predysponuje do wystąpienia otyłości u potomstwa. Jednak nadmierna masa u matki czy ojca to nie wyrok, a tym bardziej nie usprawiedliwienie. Bowiem częściej za nadwagę odpowiada nasz styl życia.
Do przyczyn otyłości zalicza się czynniki genetyczne, środowiskowe (dieta, styl życia), psychologiczne, farmakologiczne oraz biologiczne. To, który w największym stopniu wpływ na naszą masę ciała nie jest do końca jasne. Najczęściej są to kombinacje kilku składowych. Do otyłości przyczyniają się czynniki:
- genetyczne, gdzie głównym powodem może być gen otyłości;
- farmakologiczne (niektóre leki wpływają na spowolnienie procesów metabolicznych);
- psychologiczne (zaburzenia odżywiania, kompulsywne jedzenie),
- biologiczne (nowotwory ośrodków odpowiedzialnych za apetyt, choroby układu endokrynologicznego)
- czynniki środowiskowe (zwiększony dostęp do żywności, siedzący tryb życia, automatyzacja życia).
Szacuje się że blisko 10 proc. populacji ludzi ma minimum dwie kopie „genu otyłości”, co skutkuje sporym prawdopodobieństwem rozwoju otyłości w przyszłości. Jednak te geny nie muszą determinować naszej masy ciała. To, czy staną się aktywne zależy w dużej mierze od naszego stylu życia. Badania naukowe 
pokazują, że jeśli dwoje rodziców jest otyłych ich dziecko ma 80% szansy na wystąpienie otyłości, zaś gdy tylko jeden rodzic cierpiał na nadmierną masę ciała, ryzyko pojawienia się jej u potomstwa spada do 40%.
Nierzadko bywa tak, że „dziedziczymy” otyłość po rodzicach naśladując ich zachowania, szczególnie te, dotyczące jedzenia. Jeśli nasi rodzicie nie pielęgnują właściwych nawyków żywieniowych, my młodsi odbiorcy nieświadomie je powielamy. To jeden ze mechanizmów, w którym „geny” przyczyniają się do rozwoju otyłości. Podobnie jest z aktywnością fizyczną. Jeśli brakuje jej u rodziców, dziecko też niechętnie będzie ją podejmowało. Niedostatek ruchu to jedna z głównych przyczyn nadmiernej masy ciała u dzieci i młodzieży. Nadwaga czy otyłość w młodym wieku to z kolei duże prawdopodobieństwo nadmiernej masy ciała w wieku dorosłym. Mimo tego,iż właśnie zachowania żywieniowe i wybory, które podejmujemy każdego dnia przyczyniają się do problemów z wagą, to ryzyko pojawienia się otyłości wzrasta o 40%, jeśli choroba ta pojawiała się w rodzinie we wcześniejszych pokoleniach. W takich przypadkach problem ten faktycznie leży w genach.
Jednak nawet dzieci otyłych rodziców nie powinny spoczywać na laurach. Przede wszystkim dlatego, że nadwaga i otyłość to schorzenia, niosące poważne konsekwencje zdrowotne. Ponadto dietą i właściwym 
stylem życia jesteśmy w stanie niejako wpływać na te predyspozycje i zmieniać swoją wagę.
Trudno jednoznacznie określić procentowy rozkład przyczyn otyłości. Głównie dlatego, iż jest to wypadkowa działania wielu czynników. Nikt z nas nie rodzi się otyły, chociaż masa urodzeniowa niekiedy może wskazywać na predyspozycje do nadwagi. Jeśli jesteśmy obciążeni tym problemem musimy po prostu mocniej się starać w stosunku do osób o prawidłowej masie ciała. Przede wszystkim trzeba działać, ciężko pracować i wierzyć, że i nam się uda. Bo jeśli mamy pod górkę, to sukces liczy się podwójnie.
