Diet map

Efekt jo-jo to słowa, których najbardziej obawiają się wszyscy, zarówno rozpoczynający jak i kończący dietę. Warto dowiedzieć się czym on jest i jak zapobiegać jego wystąpieniu, aby nasze odchudzanie nie kończyło się powrotem do poprzedniej wagi.

Efekt jo-jo to popularna nazwa na wahania masy ciała, przejawiające się naprzemienną utratą wagi i ponownym tyciem. Uważa się, że problem ten dotyka blisko 75% osób , które kończą kurację odchudzającą. Za efekt jo-jo obwinia się głównie źle dobraną i niewłaściwie prowadzoną kurację odchudzającą.

Efekt jo-jo to nie tylko czynnik, który demotywuje, ale także czynnik powodujący spowolnienie metabolizmu, nieestetyczne rozciągniecie skóry i kłopoty z ponownym chudnięciem. Problem zaczyna się, gdy waga zbyt gwałtownie idzie w dół, aby później, w niedługim okresie czasu powróć do wartości sprzed kuracji, a nawet wyższych. Zdaniem specjalistów, efekt jo-jo najczęściej występuje w pierwszym roku do nawet pięciu lat po zakończeniu diety. Częściej dotyczy osób cierpiących na znaczną nadwagę lub otyłość.

Skąd się bierze efekt jo-jo?

Przyczyną wahań masy ciała najczęściej jest niewłaściwa dieta redukcyjna. Powodująca szybką utratę masy ciała w niedługim czasie. Błędy, popełniane przez osoby odchudzające się dotyczą zbyt dużej restrykcyjności diety - znacznego obniżenia wartości energetycznej oraz niewłaściwego prowadzenia kuracji odchudzającej - nieprzestrzegania zaleceń i zasad lub złe modyfikacji diety. Często również winę ponosi nasza ambicja. Stawiamy sobie zbyt wygórowane cele i próbujemy je osiągnąć niemożliwymi środkami.

Dlaczego jest to niebezpieczne?
Jeśli nastąpi zbyt szybka utrata masy ciała, całe odchudzanie poszło na marne. W pierwszej kolejności, na bardzo restrykcyjnej diecie dochodzi do utraty wody (często prowadzącej do odwodnienia), następnie do pozyskiwania energii z białek ustrojowych i mięśniowych. W ten sposób na początku pozbywamy się tzw. beztłuszczowej masy ciała, głównie mięśni szkieletowych. Tkanka tłuszczowa spalana jest dopiero na samym końcu. Skutkiem tak drastycznych zmian jest spadek przemiany materii, na którą składa się między innymi praca mięśni. Jeśli ubywa ich, nasze podstawowe potrzeby również maleją. W związku z tym po zakończeniu bardzo restrykcyjnej kuracji odchudzającej i po powrocie do poprzednich nawyków żywieniowych tak szybko przybieramy na wadze. Jemy więcej, a potrzebujemy mniej.

Gwałtowne wahania masy ciała rozregulowują także naszą gospodarkę hormonalną. Hormony to substancje odpowiadające za wiele procesów mających w organizmie kluczowe znaczenie. Bez ich właściwego działania utrudnione może być dojrzewanie płciowe, zapłodnienie lub zajście w ciążę. W przypadku zaburzonej pracy narządów dokrewnych (wydzielających hormony) zmianie może ulec apetyt czy uczucie sytości. Jeśli te dwa czynniki nie są właściwie regulowane, łatwiej o ponowne przybranie na wadze. Ponadto wszelkie zaburzenia hormonalne negatywne wpływają na nastrój, samopoczucie i mogą przyczynia się do rozwoju depresji. Nie od dziś wiadomo, że obniżony nastrój sprzyja podjadaniu wysokokalorycznych przekąsek.

Jak unikać efektu jo-jo?
Najprościej jest do niego nie doprowadzić, stosując racjonalne metody odchudzania zalecane przez lekarzy i dietetyków. Przeanalizujmy swoją dietę i zastanówmy się czy warto szybko osiągnąć efekty i narażać się na ryzyko ponownego przybrana na wadze. Może jednak lepiej skonsultować swój problem ze specjalistą i postarać się zmienić nawyki żywieniowe i zadbać o codzienną aktywność fizyczną przez całe życie, a nie katować restrykcyjnymi dietami?

Jeśli jednak problem ten nas dotknie, postaraj się znaleźć główną przyczynę. Pomoże to ją wyeliminować i zapobiegnie powtarzaniu w kółko tych samych błędów. Warto również skonsultować się z lekarzem, zrobić odpowiednie badania krwi (oznaczyć stężenie glukozy, lipidów), zmierzyć ciśnienie tętnicze krwi. Takie postępowanie pomoże wyłapać nieprawidłowości, które powstały w skutek pojawiania się efektu jo-jo i w porę zareagować - odpowiednią dieta, aktywnością fizyczną czy niekiedy lekami.

Chcesz uniknąć efektu jo-jo? Unikaj:

• restrykcyjnych diet;
• monotonnych planów żywieniowych, w których jadłospis opiera się jedynie na niewielkiej liczbie produktów;
• zbyt gwałtownych spadków masy ciała;
• częstego odchudzania za pomocą głodówek.

Chcesz uniknąć efektu jo-jo? Pamiętaj, aby:

• jadłospis diety był urozmaicony, a jej wartość energetyczna dopasowana do twoich potrzeb;
• twoje tempo chudnięcia mieściło się w granicach 0,5-1 kg tygodniowo;
• każdą kurację odchudzająca kończyć właściwie przeprowadzonym etapem wychodzenia z diety i wciąż trzymać się zasady: mniej, ale częściej;
• dietę wspomóc aktywnością fizyczną, która podkręca metabolizm i wysmukla ciało.