Miód pszczeli doceniany jest nie tylko ze względu na swoje niepowtarzalne walory smakowe, ale także szereg właściwości leczniczych. Z powodzeniem zastępuje cukier w codziennej diecie, dlatego zyskuje coraz więcej zwolenników. Co dokładnie skrywa w sobie ten słodki dar natury? Jakie miody wybierać uwzględniając ich specyficzne właściwości, a których się wystrzegać nie dając się nabrać na miodowe fałszerstwo?
Charakterystyka miodów
Miód jest naturalnym produktem spożywczym wytwarzanym przez pszczoły z nektaru kwiatowego lub spadzi. Ze względu na rodzaj surowca z jakiego został pozyskany wyróżnia się miody nektarowe oraz spadziowe. Ten ostatni charakteryzuje się ciemną barwą oraz specyficznym smakiem, dzięki czemu łatwo odróżnić go od miodu do produkcji którego wykorzystuje się nektar roślin kwitnących. W skład miodów wchodzą głównie węglowodany (ok. 70-80%) w tym w przewadze występują cukry proste, tj. fruktoza i glukoza, resztę stanowi sacharoza, której zawartość maleje w miarę jego „dojrzewania” i wielocukry. Znajdują się w nich także kwasy organiczne, flawonoidy oraz, w zależności od pochodzenia, barwniki roślinne.
Jak odróżnić naturalny miód od jego sztucznego odpowiednika?
Naturalne miody ulegają procesowi krystalizacji, jednakże jej tempo zależy głównie od rodzaju zawartego w nim cukru. Te o dużej zawartości fruktozy (np. akacjowy) krystalizują wolniej niż miody zawierające znaczne ilości glukozy. Dzięki temu procesowi w łatwy sposób możemy określić, który miód jest naturalny, a który sztuczny, gdyż w przypadku tego pierwszego krystalizacja jest nieunikniona, natomiast jego substytut nie podlega temu procesowi. Dodatkowo, czynnikiem pozwalającym nam je od siebie odróżnić jest cena. Za litr prawdziwego miodu zapłacimy od 30 zł w górę, natomiast miód sztuczny jesteśmy w stanie kupić już za niecałe 10zł. Jednak niech niska cena nie zachęca do jego zakupu. Pamiętajmy, że substytut miodu jest wyłącznie mieszaniną sztucznych substancji słodzących, aromatów i barwników, przez co nie zawiera on żadnych wartości odżywczych. Coraz powszechniejszym zjawiskiem jest również fałszowanie miodu i związane z tym nieuczciwe praktyki producentów. Polegają one przede wszystkim na nieprawidłowym oznakowaniu produktu oraz na prowadzeniu zabiegów zmieniających jego skład (np. dodatek sacharozy). Najczęściej zgodność produktu sprawdza się w warunkach laboratoryjnych, jednak istnieją domowe sposoby, które pozwolą nam odróżnić prawdziwy miód od tego zafałszowanego. Pierwszym z nich jest ocenienie konsystencji produktu. W porównaniu z miodem, który został poddany dodatkowym zabiegom technologicznym, ten prawdziwy charakteryzuje się ciągłym, gęstym strumieniem. Drugą metodą jest przelanie łyżeczki miodu na płaski talerzyk. Produkt otrzymany w sposób naturalny utworzy na nim stożek, natomiast miód zafałszowany, ze względu na swoją rzadką konsystencję, rozleje się po naczyniu.
Właściwości prozdrowotne miodów
Do niedawna, za najważniejszy związek bakteriobójczy występujący w miodzie, uznawano nadtlenek wodoru, który powstaje w wyniku enzymatycznego utleniania glukozy. Jednakże, niektórzy naukowcy doszli do wniosku, iż w dojrzałym miodzie, enzym odpowiadający za ten proces jest nieaktywny, przez co ilość nadtlenku wodoru jest niewystarczająca do zahamowania wzrostu bakterii.
Dodatkowo, jest on wrażliwy na takie czynniki jak temperatura i światło, pod których wpływem ulega inaktywacji. Zatem substancjami decydującymi o działaniu bakteriobójczym miodu są występujące w nim związki polifenolowe, tj. flawonoidy i kwasy fenolowe. Zaliczane są one do tzw. przeciwutleniaczy, które w przeciwieństwie do wspomnianego enzymu, wykazują odporność na podwyższoną temperaturę. Liczne badania naukowe udowodniły, że miód ma korzystny wpływ na funkcjonowanie układu sercowo - naczyniowego, dlatego często polecany jest pacjentom po przebytych zawałach, z miażdżycą lub tym zmagającym się z nadciśnieniem tętniczym. Wykazano zależność pomiędzy spożywaniem miodu a obniżeniem poziomu cholesterolu całkowitego, jego „złej frakcji” oraz stężenia trójglicerydów we krwi. Ochronne działanie miodu na wspomniany układ polega również na zapobieganiu powstawania skrzepów, poprzez zmniejszenie skłonności płytek krwi do agregacji. Obecnie możemy wyróżnić kilkanaście rodzajów miodów o różnych właściwościach prozdrowotnych. Miód wielokwiatowy wspomaga pracę wątroby i serca, łagodzi objawy alergii oraz chorób ze strony układu oddechowego, tj. kaszel. Miód rzepakowy świetnie sprawdza się w leczeniu wątroby, trzustki, nerek, schorzeń układu pokarmowego, wrzodów żołądka, wyrównuje stężenie potasu w organizmie oraz wzmacnia układ odpornościowy zapobiegając przeziębieniom. Miód spadziowy cechuje się najwyższą aktywnością bakteriobójczą, dodatkowo zalecany jest przy zaburzeniach funkcjonowania układu nerwowego. Miód lipowy działa przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, lekko nasennie i uspokajająco. Polecany jest w anginach, a także zapaleniach zatok. Miód akacjowy znalazł swoje zastosowanie w leczeniu nadkwasoty żołądka, zaburzeń przewodu pokarmowego i układu trawiennego. Natomiast mniszkowy polecany jest w schorzeniach wątroby, dróg żółciowych i niedokrwistości. Jeśli zmagamy się z częstymi chorobami dróg moczowych powinniśmy włączyć do swojej diety miód wrzosowy. Miód gryczany, ze względu na dużą zawartość rutyny wspomaga leczenie miażdżycy i nadciśnienia tętniczego. Poprawia również naszą pamięć i koncentrację, a także wzmacnia układ odpornościowy. Miód pozyskany z kwiatów facelii reguluje ciśnienie krwi, redukuje uczucie zmęczenia, jest wparciem dla wątroby oraz łagodzi nieprzyjemne objawy wywołane chorobami układu pokarmowego. Należy pamiętać, że aby móc w pełni korzystać z walorów prozdrowotnych poszczególnych miodów, nie należy podgrzewać ich do temperatury wyższej niż 50°C.
Jeśli jesteś zwolennikami zdrowej, zbilansowanej diety, powinieneś włączyć miód do swojego codziennego jadłospisu. Dzięki jego regularnemu spożywaniu wzmocnisz swój układ odpornościowy oraz zapobiegniesz wystąpieniu wielu jednostek chorobowych.
